تعدی از مرجحات منصوصتعدی از مرجحات منصوص به عمل به مرجّحات غیر منصوص، در تعارض ادلّه اطلاق می‌شود. ۱ - تعریفتعدی از مرجحات منصوص، به معنای جواز به کارگیری مرجحات غیر منصوص در مرجح دانستن یکی از ادله متعارض بر دیگری است. ۲ - دیدگاه‌ها در مسئله مذکوردر این که آیا در تعارض ادله، فقط استفاده از مرجحات منصوص برای ترجیح یکی از ادله بر دیگری مجاز است یا این که می‌توان به مرجحات غیر منصوص نیز مراجعه نمود، میان اصولیون اختلاف است و به طور کلی در این باره سه دیدگاه وجود دارد: ۲.۱ - دیدگاه مشهور علمامشهور علما همچون مرحوم « شیخ انصاری » [۲]
انصاری، مرتضی بن محمد امین، فرائد الاصول، ج۲، ص۷۷۹.
و « مظفر » می‌گویند: نباید به مرجحات منصوص اکتفا کرد، بلکه باید به مرجحات غیر منصوص نیز که موجب اقربیت الی الواقع می‌شود تمسک کرد.۲.۲ - دیدگاه دومگروهی از اصولیون همانند مرحوم « آخوند خراسانی » و برخی از محدثان هم چون مرحوم « کلینی » [۵]
کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، ج۱، ص۸.
معتقدند باید به مرجحات منصوص اکتفا نمود و تعدی از آن به مرجحات غیر منصوص جایز نیست.۲.۳ - دیدگاه سومگروهی از فقها بین ترجیح به صفات راوی و ترجیح به سایر مرجحات تفصیل داده‌اند؛ به این بیان که نسبت به صفات راوی، حق تعدی وجود دارد، ولی این امر در مرجحات دیگر جایز نیست. ۳ - پانویس
۴ - منبعفرهنگنامه اصول فقه، تدوین توسط مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، ص۳۴۵، برگرفته از مقاله «تعدی از مرجحات منصوص». |